|
หลักสูตรอานาปานสติสำหรับเด็กและเยาวชน |
|
การควบคุมจิตใจเป็นสิ่งที่มีความสำคัญต่อกิจกรรมต่างๆ ของมนุษย์เรา และการชำระจิตให้บริสุทธิ์ก็
เป็นสิ่งที่ก่อให้เกิดความสุขสงบอันแท้จริง โรงเรียนเป็นสถานที่ที่สามารถบ่มเพาะสิ่งเหล่านี้แก่เด็ก
และเยาวชนให้พวกเขาได้เรียนรู้ก้าวแรกของวิปัสสนา ซึ่งก็คือ อานาปานสติ นับตั้งแต่เยาว์วัย
อานาปานสติเป็นวิธีการปฏิบัติง่ายๆ ที่สามารถเข้าใจและปฏิบัติได้โดยไม่ยาก ด้วยการเฝ้าสังเกต
ลมหายใจที่ ผ่านเข้า-ออกตามธรรมชาติ สาเหตุที่ใช้ลมหายใจก็เพราะเป็นสิ่งที่เป็นธรรมชาติ
ไม่แบ่งแยกเป็นลัทธินิกาย ไม่เกี่ยวข้องกับพิธีกรรมใดๆ
อานาปานสตินับเป็นก้าวแรกของการปฏิบัติวิปัสสนา ที่หมายถึง "การมองดูสิ่งต่างๆ ตามความเป็นจริง"
ซึ่งเป็นวิธีการปฏิบัติอันเก่าแก่ ที่องค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงค้นพบอีกครั้งเมื่อประมาณกว่า
2,500 ปีก่อนวิปัสสนาเป็นวิธีการชำระจิตที่เป็นสากล เป็นวิทยาศาสตร์ ไม่มีการแบ่งแยกเป็นลัทธินิกาย
เป็นแก่นคำสอนในการปฏิบัติของพระพุทธเจ้า ผู้เผยแผ่ธรรมะหรือกฎของธรรมชาติ
และช่วงเวลาที่ดีของการเริ่มต้นฝึกจิตก้าวแรกนี้ ก็คือในวัยเยาว์ เพราะนอกจากจะช่วยให้มีจิตสงบ
เป็นสมาธิและมีความจำที่ดีแล้ว ยังช่วยให้พวกเขาเข้าใจตัวเองมากขึ้น สามารถบ่มเพาะปัญญาญาณ
ที่จะจัดการกับจิตของตนเอง มีวิจารณญาณในการเลือกกระทำสิ่งที่ถูกต้องและเหมาะสม แทนที่จะ
ก่ออกุศลกรรม อันจะทำให้พวกเขาสามารถควบคุมและเป็นนายเหนือจิตใจตนเอง ทั้งยังสามารถรับมือ
กับความกลัว ความวิตกกังวล และความเครียดในวัยเด็กและวัยรุ่นได้
รูปแบบการอบรม
ปัจจุบันได้มีการจัดอบรมหลักสูตรอานาปานสติสำหรับเด็กและเยาวชนอายุตั้งแต่ 8-16 ปี
เป็นประจำตามศูนย์วิปัสสนาในประเทศต่างๆ ตลอดจนสถาบันต่างๆ เช่น ในโรงเรียน
บ้านเด็กกำพร้า บ้านสำหรับคนตาบอด และสถานที่ต่างๆ ตามคำขอ เพื่อประโยชน์ของเด็ก
และเยาวชน
โดยทั่วไปจะเป็นหลักสูตรที่แยกระหว่างเด็กและเยาวชนที่มีอายุ 8-12 ปี กับที่มีอายุระหว่าง
13-16 ปี ทั้งนี้ในระหว่างการอบรมผู้เข้าร่วมจะต้องถือศีล 5 และปฏิบัติตามกฎระเบียบ
งดเว้นจากการปฏิบัติศาสนกิจของศาสนาอื่น อยู่ในบริเวณที่อบรม โดยแบ่งแยกเขตชาย-หญิง
การอบรมแบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอน คือ
ขั้นแรก เด็กและเยาวชนที่เข้ารับการอบรมจะต้องพยายามละเว้นจากการกระทำที่ไม่ถูกต้องดีงาม
ทั้งหลายโดยการถือศีล 5
1. ข้าพเจ้าสัญญาว่าจะพยายามปฏิบัติต่อสรรพสัตว์ทั้งหลายอย่างมีเมตตา ไม่เข่นฆ่าหรือทำร้ายพวกเขา
2. ข้าพเจ้าสัญญาว่าจะไม่หยิบฉวยข้าวของของผู้อื่น โดยไม่ได้รับอนุญาต
3. ข้าพเจ้าสัญญาว่าจะไม่ประพฤติผิดทางกาม จะปฏิบัติต่อเพื่อนหญิงและเพื่อนชายเสมือนพี่น้องหรือ มิตรสนิท
4. ข้าพเจ้าสัญญาว่าจะพูดแต่ความจริง ด้วยความสุภาพอ่อนโยน ไม่พูดปดหรือพูดจาให้ร้ายผู้อื่น
5. ข้าพเจ้าสัญญาว่าจะเว้นจากสุรา สิ่งเสพติด รักษาจิตใจให้บริสุทธิ์
ข้าพเจ้าขอให้สัญญาว่าจะพยายามปฏิบัติตามคำสอนที่ได้รับในระหว่างการอบรมอย่างดีที่สุด
การรักษาศีลดังกล่าวนับเป็นรากฐานสำคัญของการปฏิบัติ อันจะช่วยให้จิตเกิดความสงบเพียงพอที่จะปฏิบัติ
ในขั้นต่อไป คือ การเรียนรู้และฝึกปฏิบัติอานาปานสติ โดยเพ่งความสนใจไปเฝ้าจดจ่อลมหายใจที่ผ่านเข้า-ออก
ตามธรรมชาติ การอบรมทั้งหมดจะใช้เทปคำสอนของท่านอาจารย์โกเอ็นก้า โดยแบ่งเป็นช่วงๆ ช่วงละประมาณ
30-40 นาที ซึ่งจะมีทั้งภาคทฤษฎีและปฏิบัติ นอกจากนี้ยังมีเกมและกิจกรรมสร้างสรรค์อื่นๆ ร่วมด้วย ทว่าจะ
ให้เวลาส่วนใหญ่กับการฝึกปฏิบัติอานาปานสติมากกว่า นอกจากนี้ยังมีการปฏิบัติเมตตาภาวนา (แผ่เมตตา) เพื่อ
แบ่งปันความสุขสงบที่ได้รับในระหว่างการอบรมให้แก่สรรพสัตว์ทั้งหลาย
การปฏิบัติในชีวิตประจำวัน
การปฏิบัติต่อในภายหลังจากเสร็จสิ้นการอบรมนั้นเป็นสิ่งสำคัญยิ่งที่จะทำให้เด็กๆ ได้รับประโยชน์อย่างแท้
จริง ดังนั้นเด็กและเยาวชนจึงควรจะมีเวลาได้ปฏิบัติต่อที่บ้านทุกวันเป็นเวลา 10-15 นาที และเข้าร่วม
การอบรมเมื่อมีโอกาส
ทุนทรัพย์ในการดำเนินการอบรม
การอบรมต่างๆ ดำเนินด้วยเงินบริจาคจากศิษย์ที่เข้ารับการอบรมรุ่นก่อนๆ เพียงอย่างเดียว หากผู้เข้าอบรม
ปรารถนาที่จะแบ่งปันผลประโยชน์ที่ตนได้รับจากธรรมะให้แก่ผู้เข้าปฏิบัติรุ่น หลังบ้าง ก็อาจกระทำได้
ในตอนสิ้นสุดการอบรม อนึ่ง ผู้ที่สนใจจะเข้ารับการอบรมในหลักสูตรนี้สามารถ
ติดต่อสอบถามรายละเอียดและสมัครได้ที่ มูลนิธิส่งเสริมวิปัสสนากรรมฐาน ในพระสังฆราชูปถัมภ์ และศูนย์วิปัสสนากรรมฐานฯ คลิก เว็บไซต์ที่เกี่ยวข้อง : www.children.dhamma.org วีดีโอการอบรมอานาปานสติของเด็กๆในประเทศไทย-ภาษาไทย
วีดีโอการอบรมอานาปานสติของเด็กๆในประเทศไทย-English
|